Aho inzuki zikura ubuki bituma bugira akamaro ku buzima

Aho inzuki zikura ubuki bituma bugira akamaro ku buzima

Abanyarwanda bagira imvugo yerekana ko ubuki ari ikintu gikomeye babugereranyije n’ibindi bintu bikundwa kandi bifitiye akamaro umubiri. Imwe mu mvuga igaragaza agaciro k’ubuki ni ivuga ngo amata aryoha ariko ubuki bukarusha. Kandi koko abantu badakunda ubuki ni mbarwa kubera uburyo buryoha cyane. Nyamara n’ubwo hari ababurira ubwo buryohe gusa, hari abandi baburira impamvu z’ubuzima cyane cyane abatakinywa isukari kubera impamvu y’uko ibatera ibibazo, cyangwa banga ko yazabatera ibibazo.  Neregeye abantu batandukanye maze bavuga ko impamvu ubuki ari ingirakamaro mu buzima bw’abantu, biterwa n’uko inzuki zihova mu ndabo z’ibiti bitandukanye bimwe bikaba bivamo n’imiti.

Sendegeya wo mu Bugesera, umuvumvu ubimazemo imyaka irenga cumi n’itanu, avuga ko kuba inzuki zihova mu biti bisanzwe bivura, bituma ubuki bushobora kuvura indwara zitandukanye. Yagize ati: “ Inzuki zihova mu ndabo z’ibintu bitandukanye. Zishobora guhava mu ndabo z’umuravumba, kandi umuravumba usanzwe ukoreshwa n’abantu ku ndwara zitandukanye cyane cyane iz’inkorora. Zishobora kandi gushakira ibyo zikoramo ubuki ku ndabo z’imibirizi, nayo isanzwe ikoreshwa ku ndwara nk’’nizoka. Si ibyo gusa, ziragenda zikajya no ku nturusu kandi birashoboka ko inturusu nazo cyane cyane zimwe bita makurata zishoborabora kuba ari umuti w’ibintu bitandukanye. Iyo rero urebye aho hose ziba zagiye, zikura ibyo zikoresha ubuki, wasanga ubuki burimo amako menshi y’imiti. Ibyo rero bituma ubuki bugirira akamaro abantu babukoresha.

Mukahirwa Denyse w’i Remera yunga mu rya Sendegeya avuga ko inzuki zikura ubuki mu bintu bitandukanye maze bigatuma bubamo umuti. Yagize ati: “Kubera ko inzuki ziba zakuye ubuki mu bintu bitandukanye, kuku zihova mu ndabo z’ibiti bitandukanye, zikanagereka ho n’ibindi bintu nk’amafu atandukanye nk’aho baba basekura imyumbati cyangwa banitse amafu y’ibindi bintu, bituma ubuki bubamo ibintu bitandukanye. Ni nayo mpamvu iyo uriye ubuki wumva butaryoshye kimwe. Ubuki bwo mugace kabonekamo imibirizi ntibugira icyanga kimwe n’ubwo mu gace kabonekamo inturusu. Yewe ntibunasa. Bityo rero kubera uruvangavange rw’ibintu byavuye ahatandukanye bikaza kubamo ubuki, bituma ubuki bubamo ingirakamaro zitanganje.

Nsengimana inzobere mu byo gutegura amafunguro muri hoteri imwe mu mujyi wa Kigali, avuga ko ubuki ari kimwe mu bintu biba bitagomba kubura mu murimo wabo wa buri munsi wo kugaburira ababagana. Asobanura ko azi bihagije ibijyanye n’ubuki maze akavuga impamvu ari ingirakamaro. Agira ati” Aho ubuki buturuka ni mubimera ku rugero rungana na 90%, niyo mpamvu bukundahaye kuri Vitamine nyinshi ndetse hafi ya zose wazisanga mo. Ubuki kandi bubamo imyunyu ngugu itandukanye nka potasiyumu, sodiyumu, fosifore, umuringa, ubutare. Burya kandi ubuki bubamo amasukari yitwa levulose, dextrose na sacharose. Ubwo bwoko bw’isukari buboneka mu buki, bufitiye akamaro kanini umubiri kurusha kure iyo mu ruganda. Kuko nka buriya bwoko bwitwa levukose, bworohera umwijima mu kubukoresha kurusha girikose yo mu isukari iva mu nganda. Ubwo bwiza bw’ubuki rero ntahandi buva keretse muri bya bimera bitandukanye inzuki ziba zabukuyemo. Urabizi ko inzuki zijya ku misozi itandukanye zikaza guhuriza mu muzinga umwe. Izakuye ku mubirizi, izakue ku myanana y’insina, izagiye ku ndabo zo busitani izi twita izakizungu, mbese urwo ruhurirane rw’ibikomoka ku biti bitandukanye bituma ubuki buba ingirakamaro cyane”. Asoza avuga ko burya abantu bakwiye kujya bakoresha ubuki mu byo banywa cyane cyane abana n’abasheshe akanguhe kuko bubagirira akamaro.